چگونه بدون تپق زدن صحبت کنیم؟

تُپُق زدن ممکن است برای همه ما اتفاق بیفتد. در این مواقع اغلب انسان‌ها دچار وحشت شده و به سرعت اعتمادبه‌نفس‌ خود را از دست می‌دهند‍‍! در این مقاله دو راهکار را به شما خواهم گفت که چگونه این شرایط را به سادگی کنترل کنید و با اقتدار ادامه دهید.

تپق به چه معناست؟

در فرهنگ فارسی معین واژه تپق این‌گونه معنا شده است:

’’لغزش ناگهانی زبان هنگام حرف زدن‘‘

در فرهنگ لغت کالینز نیز تپق زدن یا اشتباه لپی بدین صورت تشریح شده است:

’’وقتی که به اشتباه چیزی را بیان می‌کنید‘‘

تپق زدن یا لغزش کلامی زمانی اتفاق می‌افتد که یک واژه را اشتباه تلفظ کنیم یا جابجا بگوییم. احتمالاً ویدئو محمدرضا حیاتی گوینده خبر را دیده باشید. وی هنگام خواندن خبر سفر وزیر خارجه کشور به دوحه پایتخت قطر اشتباهاً گفت: «وزیر امور خارجه کشورمان به دوحه پایتخت سفر قطر کرد!»

بنابراین می‌توانیم مفهوم تپق زدن را در سه تعریف خلاصه کنیم:

۱. بیان نادرست کلمات

۲. جابجا گفتن واژه‌ها

۳. جمله‌بندی اشتباه

دلیل تپق زدن هنگام حرف زدن چیست؟

ابتدا لازم است به این موضوع توجه کنید که تپق زدن یک موضوع کاملاً طبیعیست و سخنرانان و گویندگان حرفه‌ای بارها در طول سال‌های فعالیت خود دچار لغزش کلامی می‌شوند! به هر جهت ممکن است یک صدم ثانیه تمرکز شما بهم بریزد و واژه‌ای را اشتباه بیان کنید.

با توجه به توضیحات گفته شده چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که:

۱. بدانید بعد از تپق زدن از چه تکنیک‌هایی استفاده کنید

۲. قبل از صحبت‌های مهم آمادگی ذهنی و گفتاری خود بالا ببرید

در اینجا این سوال مطرح می‌شود که چرا موقع حرف زدن تپق می‌زنیم و بعضی واژه‌ها را اشتباه بیان می‌کنیم؟ مهم‌ترین دلایل عبارت است از:

• استرس و اضطراب بیش از حد
• صحبت کردن با یک لهجه متفاوت
• خجالت و کمرویی در برابر افراد غریبه
• عدم تمرکز ۱۰۰٪ روی موضوع صحبت
• اهمال کاری در انجام تمرینات فن بیان
• اندام‌های گفتاری ورزیده و چالاک نیست
• روی موضوع صحبت تسلط کافی نداریم
• ترس از اینکه موقع حرف زدن اشتباه کنیم

چرا در مقابل دوربین تپق می‌زنیم؟

با توجه به محبوبیت اینستاگرام در ایران (۴۸ میلیون کاربر در سال ۱۴۰۰) بسیاری از کسب‌و‌کار‌ها به این شبکه اجتماعی رو آورده‌اند و هر روز ویدئو ضبط می‌کنند. یکی از معضلات بزرگ اینستاگرامرها این است که موقع صحبت کردن در مقابل دوربین چندین بار تپق می‌زنند و کلمات را اشتباه بیان می‌کنند! به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟

وقتی که روی موضوع صحبت تمرکز کامل نداشته باشید و هر لحظه‌ نگران باشید که تپق بزنید، بخش زیادی از منابع ذهنی شما مشغول می‌شود و احتمالاً بعضی واژه‌ها را اشتباه بیان خواهید کرد! البته این خبر خوب را به شما بدهم که هرچقدر در ضبط ویدئو تسلط و مهارت بیشتری پیدا کنید، کمتر با این موضوع مواجه می‌شوید.

اگه تپق زدم چه کار کنم؟

همانطور که اشاره شد تپق زدن یک موضوع طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی است و حتی ممکن است در جلسات رسمی و سخنرانی برای شما هم اتفاق بیفتد. رعایت دو نکته پس از تپق زدن ضروری است:

• روحیه‌تان را از دست ندهید
• بی‌تفاوت از واژه اشتباه عبور نکنید

بعضی از مدرسین آماتور فن بیان عنوان می‌کنند که پس از تپق زدن بهتر است اصلا به روی خودتان نیاورید! من با این موضوع کاملاً مخالف هستم، به این دلیل که وقتی یک کلمه را اشتباه بیان می‌کنید و بی‌تفاوت می‌گذرید، ذهن شنونده همانند یک صفحه گرامافون خش‌دار در تلفظ واژه اشتباه گیر می‌کند و تمرکز خود را از دست می‌دهد. اگر هم در مقابل دوربین مشغول سخنرانی باشید که احتمالاً بعدها سوژه رسانه‌ها خواهید شد!

بنابراین من دو راهکار را به شما پیشنهاد می‌دهم که با توجه به شرایط مختلف می‌توانید از آنها استفاده کنید:

۱. اشتباه خود را تصحیح کنید

۲. از شوخی و طنز کمک بگیرید و مخاطبان را بخندانید! مهران مدیری در این زمینه مهارت و تبحر خاصی دارد، پیشنهاد می‌کنم که این ویدئو را ببینید.

چه تمرین‌هایی را انجام دهیم؟

۱. تمرین بلندخوانی را انجام دهید. یک صفحه از کتاب که در متن آن واژه‌های دشوار وجود دارد را انتخاب کنید و شمرده و با صدای بلند و رسا آن روخوانی کنید.

۲. قبل از سخنرانی تمرین‌های گرم کردن صدا و اندام‌های گفتاری را انجام دهید، انجام این کار ماهیچه‌های گفتاری شما را ورزیده و چالاک می‌کند.

۳. جملات دشوار را تکرار کنید:

• یه یویو یه یورویی
• چه ژست زشتی
• اگزیستانسیالیسم
• لورل روی ریل راه میرفت
• پشتی پستچی کدپستی
• کارل و لرل کارها رو رله کردن
• خروش از خم چرخ چاچی بخاست
• ششلیک شنسل، شنسل ششلیک
• سمسار تو سمساریش پوست سوسمار داشت

۴. تمرین خوانش شاهنامه را انجام دهید.