لیست کلمات زیبا و پرکاربرد در زبان فارسی
یکی از سؤالات رایج که همیشه در مشاورهها و پیامها پرسیده میشود این است که چرا در زمان صحبت کردن واژههای مناسب به ذهنم نمیرسد؟ احتمالاً شما هم بارها در این موقعیت ناخوشایند قرار گرفته باشید! میدانید که چه میخواهید بگویید اما یک دفعه موتور ذهنتان از کار میفتد و نمیتوانید جذاب و تاثیرگذار و پرهیاهو حرف بزنید. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا سه راهکار قدرتمند برای رفع این مشکل به شما دوست عزیز ارائه دهیم.
راهکار چیست؟
قبل از اینکه عمیقاً وارد این موضوع بشویم، لازم است که یک نکته مهم را با هم مرور کنیم. برای داشتن فن بیان قوی و کلام جادویی باید سه مهارت را به صورت جداگانه پرورش داد:
✔️ محتوا (هوش کلامی)
✔️ صدا و لحن بیان (صداسازی)
✔️ زبان بدن (حالت چهره – دستها و پاسچر)
ما در این مقاله میخواهیم در مورد مبحث ارائه محتوا یا هوش کلامی صحبت کنیم. یکی از بخشهای مهم هوش کلامی تعداد واژههاییست که میتوانید از آنها استفاده کنید. لطفاً جمله قبل را مجدداً بخوانید. واژههایی که از آنها استفاده میکنید، نه کلماتی که صرفاً معنای آنها را میدانید (=لغات غیرفعال). مشکل اغلب هنرجویان این است که معنای صدها لغت مختلف را میدانند، اما قادر نیستند که آنها را در زمان مناسب به کار ببرند. مثلاً شاید معنی واژه «کژتابی» را بدانید، اما آیا قادر هستید همین الان ۱۰ جمله مختلف با این کلمه بگویید؟
واژه کژتابی اولین بار در دهه ۶۰ توسط بهاءالدین خرمشاهی، نویسنده و حافظ پژوه مشهور، به کار برده شد و فاصله بین دو لغت ایهام و ابهام را پر میکند.
مثال ۱: آیا با کژتابیهای ذهن و زبان آشنا هستید؟
مثال ۲: بسیاری از منتقدین کژتابی ذهنی دارند
مثال ۳: گاهی موقع ترجمه کردن یک متن متوجه میشوید که ایهام دارد یا کژتاب است!
مثال ۴: از گفتگوهایم کژتابی بوجود آمده است
مثال ۵: چگونه ذهن را تیز کنیم و در چاله کژتابی نیفتیم؟
مثال ۶: کژتابی و کژرفت بودجه کل کشور
مثال ۷: سیاستهای اقتصادی دولت کژتابی ندارد
مثال ۸: برادرزادهاش با آنکه داماد وی بود کژتابی میکرد و بدعهدی (زرین کوب)
مثال ۹: معنا دو تا شد! کژتابی و ایهام در نوشتههای ما
مثال ۱۰: تتلو و کژتابی یک میل خوفناک!
تمرین ۱
اولین و مهمترین قانون در تقویت فن بیان و سخنوری این است که هرچقدر میتوانید کتاب بخوانید. بعد از سالها این تجربه این موضوع را عرض میکنم که خلصت مشترک ۹۹.۹٪ افرادی که فن بیان ضعیف دارند، نداشتن برنامه مطالعاتی منظم و منسجم است. خودمانی بگویم که این افراد اهل مطالعه کتاب یا به قول سروش صحت «کتاب باز» نیستند.
با خواندن کتابهای خوب علاوه بر اینکه در مسیر رشد فردی گام برمیدارید، واژههای قدیمی و جدید برایتان یادآوری میشود و با ساختارهای مختلف جملهسازی آشنا میشوید. بسیاری از مشکلات تولید محتوا و هوش کلامی با خواندن کتاب برطرف خواهد شد. البته در این مسیر باید به اندازه کافی صبر و شکیبایی داشته باشید و حداقل یکسال زمان بگذارید. به این دلیل که یادگیری هر مهارت با روش خواندن کتاب یک پروسه طولانی و زمانبر است و نیاز به آزمون و خطای فراوان دارد. در مقاله تقویت دایره واژگان در ۳۰ روز چند کتاب خواندنی و ارزشمند معرفی شده است.
تمرین ۲
آیا خواندن کتاب جهت تقویت هوش کلامی کفایت میکند؟ پاسخ قطعی این است که مطالعه ذهن شما را آماده و چالاک میکند، اما لازم است که مفاهیم ذهنی خوانده شده به اقدامات عملی تبدیل شوند. منظور من این است که یک دفترچه تهیه کنید و در هنگام مطالعه کتاب تمام کلمات جدید و کاربردی را بنویسید. به زبان ساده شکارچی لغات باشید!
لازم است این موضوع را یادآوری کنم که سه گروه واژه وجود دارد:
🟠 کلمات جدید و ناشناخته
🟡 کلمات غیرفعال و بلااستفاده
🟢 کلمات فعال و در حال استفاده
دفترچه شما مختص گروه اول و دوم خواهد بود، یعنی کلمات جدید و کلمات و غیرفعال.
تمرین ۳
دفترچه لغات فارسی را باز کنید و با هر کدام از واژهها حداقل ۱۰ جمله جدید و کاربردی بنویسید، مانند همان کاری که ما در ابتدای این آموزش انجام دادیم و برای واژه کژتابی ۱۰ جمله مختلف نوشتیم. این تمرین چند مزیت مهم برای شما دارد:
✅ ذهن خلاق خود را فعال میکنید
✅ هوش کلامی را افزایش میدهید
✅ مهارت جملهسازی را تقویت میکنید
✅ کلمات از حافظه کوتاهمدت وارد حافظه بلندمدت میشوند
لطفاً به این موضوع توجه داشته باشید که این تمرین در روزهای اول احتمالاً دشوار و چالشانگیز خواهد بود، اما به مرور زمان این موضوع برطرف میشود و خواهید دید که چقدر ذهن شما در زمان صحبت کردن فعال و چالاک خواهد شد!
تمرین ۴
یکی از بهترین روشهای افزایش دایره واژگان گوش دادن به سخنرانیهای سیاسی است. فن بیان سیاستمدارها کاملاً متفاوت از فن بیان عادی و روزمره است، چون در عالم سیاست استفاده از لغات دشوار و متفاوت مرسوم است و هر بار که به یک سخنرانی سیاسی نگاه میکنیم، اغلب چند واژه جدید و ناآشنا به گوشمان میخورد. به همین دلیل اگر قصد یادگیری کلمات جدید دارید، روزانه ۱۵ دقیقه با دقت و تمرکز بالا به سخنرانیهای سیاسی گوش دهید و لغات جدید را یادداشت کنید.
لیست کلمات زیبا و پرکاربرد در زبان فارسی
همانطور که قبلاً اشاره شد، معنای بسیاری از واژهها را میدانیم اما از بیشتر آنها استفاده نمیکنیم. واژههایی که در این قسمت آورده شده است، در عین سادگی تأثیر فوقالعادهای را در کلام و بیان شما ایجاد میکنند و حس خوشایندی را در مخاطب بوجود میآورند.
⬅ شگفت انگیز
مثال ۱: واقعاً سفر شگفت انگیز و رویایی بود!
مثال ۲: با خواندن این کتاب به قدرت شگفت انگیز درون دست پیدا میکنید
⬅ خوشایند
مثال ۱: صحبت با شما برای من بسیار خوشایند بود و لذت بردم
مثال ۲: با شنیدن این ترانه حس خوشایندی بهم دست داد
⬅ خرسند
مثال ۱: از دیدار شما بسیار خرسند شدم
مثال ۲: خرسندی در تلاش است نه در دستیابی!
⬅ خاطره انگیز
مثال ۱: چقدر آن سفر برایم خاطره انگیز بود! یادش بخیر
مثال ۲: ایران قدیم چقدر نوستالژی و خاطره انگیز بود
⬅ بینظیر
مثال ۱: واقعاً فاخر و بینظیر بود!
مثال ۲: این پیشنهاد بینظیر را از دست ندهید
⬅ مشتاق
مثال ۱: چقدر مشتاق دیدار شما بودم
مثال ۲: برای رفتن به شمال بسیار مشتاقم!
⬅ محسور
مثال ۱: ملکه با زیبایی محسورکننده خود در خیابان قدم میزد
مثال ۲: آثار تاریخی اصفهان چشمان همه را محسور خود میکند
علاوه بر واژههایی که در این بخش گفته شد، میتوانید در سخنرانی و جلسات اداری از لغات خاص و متفاوت نیز استفاده کنید:
⬅ مسبوق
مثال: پدیده نامزد پوششی در انتخابات مسبوق به سابقه است
⬅ ملغمه
مثال: ملغمهای از احساسات عجیب را تجربه میکرد
⬅ سائقه
مثال: نیاز و سائقهای که انسان را به فعالیت وا میدارد
⬅ عجین
مثال: چگونه قلب و عشق با هم عجین شدند؟
⬅ وثوق
مثال: این مدیر جوان مورد وثوق و ملجا مردم است
⬅ اطاله
مثال: از اینکه در محضر شما عزیزان اطاله کلام شد پوزش میطلبم
⬅ مناعت
مثال: همت والا و مناعت طبع اهالی این شهر ستودنی است!
⬅ وزانت
مثال: او همواره فردی با وقار و متانت و وزانت رفتار شناخته میشد
⬅ نامستدل
مثال: پاسخ شما غیرمنطقی و نامستدل است!
چنانچه میخواهید دایره واژگان خود را افزایش دهید و فن بیان را هم آموزش ببینید، پیشنهاد میشود که به مجموعه کامل واژگان کاربردی فارسی مراجعه کنید.
درباره احسان خاکینهاد
نویسندۀ 10 عنوان کتاب - سخنران و مدرس دورههای آموزش مهارتهای کلامی در ارتباطات و سخنرانی
نوشته های بیشتر از احسان خاکینهاد
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.